فن پردازنده یا خنک کننده
در سیستمهای کامپیوتری یکی از مهمترین قطعات سخت افزاری به شمار میرود. کولرها معمولا با هدف خنکسازی قطعات اصلی مانند پردازنده اصلی (CPU)، کارت گرافیک (VGA) و حافظه رم ، منبع تغذیه و سایر قطعات پر حرارت مورد استفاده قرار میگیرند. خنک کنندهها همچنین برای دفع گرمایی که از فعالیت سایر قطعات داخلی کیس بوجود میآید نیز کاربرد دارد.
نکته بسیار مهمی که با بازدهی کولرها رابطه مستقیم دارد، توان پردازشی قطعات درون کیس کامپیوتر است. چرا که هر چه سختافزار مورد استفاده قویتر باشد، به خنک کننده بزرگتر و کارآمدتری نیاز خواهد بود. خنککنندههای کامپیوتری معمولا در دو نوع مختلف طراحی و تولید میشوند.
خنک کننده بادی
نوع اول این محصولات با سیستم انتقال حرارت از راه جریان هوا عمل میکنند. روش کار این خنک کننده ها که به اصطلاح فن سی پی یو گفته میشود، به این صورت است که گرما از سطح پردازنده یا چیپست جذب هیتسینک میشود. سپس توسط فنهایی که بر روی هیتسینک نصب هستند به سمت خارج از کیس منتقل میشوند. این نوع کولرها، با عنوان خنک کننده بادی یا به اصطلاح “Air Cooler” شناخته میشوند.
خنک کننده مایع
نوع دیگر این محصولات عملیات خنکسازی را با سیستم پیچیدهتری انجام میدهند. این کولرها متشکل از یک پمپ و رادیاتور میباشند که مایعی درونشان جریان دارد. این مایع پس از جذب گرما از سطح پردازنده یا چیپست، توسط پمپ و به رادیاتور منتقل میشود.
سپس با گذر از لولههای باریکتر، بهوسیله فن نصب شده برروی رادیاتور، گرما را به بیرون از کیس منتقل مینماید. این محصولات به دلیل ساختار سیستم کاری، خنک کننده مایع یا به عبارت دیگر “Liquid Cooler” نامیده میشوند.